kutubhona

қулфланган, беркитилган қалб билан яратилгандек бўлиб қолганлар. Бинобарин дилларида куфрнинг ўрнашиб қолиши мажозий маънодир. Гўё Аллоҳ уларни шу сифат билан яратгандек.
Муҳрлаш ва парда тортилиш куфрга маҳкам ёпишиб олганларини кўрсатувчи сўзлардир. Гўё улар кўр, кар ва соқовдирлар.

صُمٌّ بُكْمٌ عُمْيٌ فَهُمْ لاَ يَعْقِلُونَ
– „Улар кар, соқов, кўрдирлар. Демак, тушунмайдилар“. [2:171]
Лекин Аллоҳ муҳрлаш сўзини қалб ва қулоққа нисбатан ишлатган бўлса, кўзга нисбатан парда тортиш сўзини ишлатяпти. Чунки муҳрланиш қалб (ақл) 38 ва қулоққа мос бўлса, парда тортилиш кўзга мосдир. Чунки қалб билан (ақл билан) идрок қилиш ҳам, қулоқ билан эшитиш ҳам ҳамма томондан бўлади. Яъни ҳар тарафдан келган овозни эшитиш мумкин. Кўриш эса ундай эмас. Фақат рўпарадаги яъни, олд тарафдаги нарсаларнигина кўриш мумкин. Шунга кўра, муҳрлаш қалб ва қулоққа мос тушади. Чунки уларни ҳар томондан беркитиш керак. Парда тортиш эса кўзга мос тушади. Чунки уни фақат бир томондан беркитиш керак. Шунинг учун на Қуръоннинг, на ҳадиснинг ва на араблар гапининг ҳеч бир жойида кўзларга нисбатан муҳрланиш сўзи ишлатилмаган.

3- Аллоҳ Таоло жар қилувчи (عَلَى ) сўзини яна бир марта қайтаряпти.

خَتَمَ اللّهُ عَلَى قُلُوبِهمْ وَعَلَى سَمْعِهِمْ وَعَلَى أَبْصَارِهِمْ غِشَاوَةٌ

(Аллоҳ уларнинг дилларини ва қулоқларини муҳрлаб қўйган. Кўзларини эса парда қоплаб олган). [2:7] бу билан муҳрлашнинг қаттиқлигини таъкидлаяпти. Гўё муҳрлаш икки ўринда яъни, ҳам қалбда, ҳам қулоқда алоҳида-алоҳида бўлгандек. Икки ўринда муҳрлаш бир ўринда муҳрлашдан кучлироқ. Бу худди бойликни қулфланган сандиқ ичидаги яна бир қулфланган сандиқ ичида сақлашга ўхшайди. Очиқ ҳовлидаги қулфланган сандиқда сақлашга нисбатан қулфланган сандиқ ичидаги яна бир қулфланган сандиқ ичида сақлаш кучлироқ, албатта. Оятда ҳам худди шу ҳолатни кузатиш мумкин. Бу ерда жар қилувчи сўзнинг (ўзбек тилидаги –ни қўшимчасига тўғри келади) такрорланиб келаётгани гўё шу ишни икки марта айтаётганга ўхшайди. Яъни, Аллоҳ уларнинг қалбларини муҳрлади, уларнинг қулоқларини муҳрлади, дегандек бўлади.

(38) Бу ерда қалб мажозан ақл маъносида, чунки иккови жисмга нисбатан муҳимлигида бир-бирига ўхшайди. Араб луғатида қалб мажозан ақл маъносида кўп ўринларда ишлатилган. Қуръон араб тилида нозил бўлган, кўп оятларда қалб ақл маъносида ишлатилган. Аллоҳ Субҳанаҳу ақллардан қалблар билан таъбир қилган, мана бу оят каби. (لهم قلوب يعقلون بها улар учун доно диллар бўлур эди).